Mộc hương là loại dược liệu quý xuất xứ từ Vân Nam Trung Quốc. Loài thảo dược này lành tính, an toàn, có công dụng điều trị đối với rất nhiều loại bệnh khác nhau.

Trong nhiều trường hợp, thay vì sử dụng kháng sinh, sao bạn không tham khảo công dụng, cách dụng của mộc hương để bảo vệ sức khỏe chính mình và những người thân yêu.

Mộc hương là gì

  • Tên khoa học: Saussurea lappa Clarke
  • Họ khoa học: họ Cúc
  • Tên thường gọi: Ngũ mộc hương, Nam mộc hương. Một số nơi gọi là Bắc mộc hương, Đại thông lục, thổ mộc hương, Mộc hương thần, Quảng mộc hương. Cũng có những vùng gọi vị thuốc này Vân mộc hương hoặc Xuyên mộc hương, cũng có nơi gọi là ổi mộc hương.
Cây mộc hương - món quà từ nhiên nhiên

Cây mộc hương – món quà từ nhiên nhiên

Đặc điểm cây mộc hương

Mộc hương vốn là loài cây thân thảo, bộ phận rễ của nó rất mập mạp, sống lâu năm. Thân cây hình trụ rỗng, chiều cao từ 1,5m đến 2m. Lớp vỏ ngoài thân màu nâu nhạt. Lá cây mộc hương mọc so le với nhau, phiến lá chia thùy nhưng không đều hướng về phía cuống.

Độ dài lá cây từ 12cm đến 30cm, chiều rộng từ 6cm đến 15cm, mép lá hình khía răng, cuống lá dài từ 20cm đến 30cm. Cả hai mặt của lá đều có nhiều lông bảo vệ. Cây càng phát triển cao thì lá cây càng nhỏ và cuống lá cũng càng ngắn.

Đặc điểm cây mộc hương

Đặc điểm cây mộc hương

Hoa mộc hương màu lam tím, nở chủ yếu vào tháng 7 đến tháng 9. Quả mộc hương nhỏ, dẹt, cong màu nâu nhạt. Quả ra vào tháng 8 đến tháng 10 hàng năm.

Rễ mộc hương có dạng hình trụ tròn, trông giống như khúc xương khô, độ dài từ 5cm đến 11cm, đường kính rễ từ 1,6cm đến 3,3cm. Mặt ngoài của rễ màu vàng nâu, nhiều rãnh, nhiều vằn nhăn. Rễ mộc hương chắc, khó bẻ gãy, vết bẻ đa phần không phẳng, xung quanh méo mó. Ở giữa vết bẻ màu vàng hoặc màu trắng tro. Toàn bộ thân rễ điểm dầu, màu nâu bao phủ, mùi thơm hơi hắc, vị đắng.

Phân loại dược liệu mộc hương

1. Vân mộc hương hay Quảng mộc hương:

+ Tên khoa học: Saussurea lappa Clarke

+ Họ cúc

+ Cây thảo, lá ở phía gốc dạng 3 cạnh tròn, mép lá nguyên hoặc lượn sóng. Hai bề mặt của lá đều có lông nhưng mặt dưới lớp lông nhiều hơn, dày hơn. Lá mọc ở  phần thân cũng dạng hình 3 cạnh. Càng phát triển lên cao lá càng nhỏ, cuống càng ngắn. quả nhỏ, cụm hoa hình đầu, sắc màu lam tím đẹp mắt.

2. Thổ mộc hương hay Hoàng hoa thái:

+ Tên khoa học: Innule helenium L

+ Thuộc họ cúc

+ Cây thân thảo, lá ở gốc rất to còn lá ở thân lại nhỏ, mọc so le nhau. Mép lá mộc hương hình răng cưa không đều nhau, cụm hoa màu vàng, quả nhỏ

3. Xuyên mộc hương hay Thiết mộc hương:

+ Tên khoa học: Jurinea af souliei Franch

+ Thuộc họ cúc

+ Dạng cây thân thảo, mép lá chia nhiều thùy nhưng không đều. Mặt dưới lá lớp lông nhung màu trắng còn mặt trên của lá lớp lông thưa. Quả mộc hương dẹt, cụm hoa hình đầu.

Cây mộc hương mọc ở đâu

Phân bố cây mộc hương

Phân bố cây mộc hương

– Loại thảo dược quý này trồng phổ biến tại tỉnh Vân Nam Trung Quốc. Bởi thế, nó còn có tên gọi khác nữa là vân mộc hương.

– Tại Việt Nam, mộc hương đã được trồng ở một số địa điểm như: Tam Đảo, Đà Lạt, Sapa…

Thu hái và chế biến mộc hương

Tác dụng của cây mộc hương

Kinh nghiệm thu hái và sơ chế mộc hương

– Bộ phận quan trọng nhất của cây mộc hương được dùng để làm thuốc là rễ. Thời gian thu hái phù hợp nhất để làm thuốc là vào mùa đông. Người ta đào lấy rễ, đem rửa sạch, loại bỏ rễ con, loại bỏ phần thân hay phần lá còn sót lại, lớp bần bọc ngoài cũng bỏ.

– Rễ mộc hương sau khi được làm sạch sẽ thái thành khúc dài từ 5cm đến 10cm. Sau đó, đem phơi rễ mộc hương dưới bóng râm, cũng có thể sấy với nhiệt độ thấp cho đến khi khô.

Cách bào chế dược liệu mộc hương phổ biến nhất hiện nay:

– Theo cuốn sách Bản thảo cương mục của Lý Thời Trân: mộc hương đem bọc bột, nướng chín sẽ giữ được nguyên hương vị và công dụng trị bệnh

– Theo cách bào chế của đông dược: rễ mộc hương trước khi làm thuốc cần đem rửa sạch, phơi khô dưới bóng râm. Sau đó, thái thành từng lát mỏng rồi tán thành bột. Khi nào cần dùng có thể đem lát mỏng mài, trộn với thuốc đã sắc hoặc bỏ phiến mỏng vào, khuấy đều và uống

– Theo Đông dược học thiết yếu: rễ mộc hương đem ngâm nước đủ thời gian quy định rồi vớt lên. Sau đó, bỏ vào tấm vải ướt ủ cho đến khi rễ mềm ra. Tiến hành thái rễ thành phiến mỏng để dùng tươi hoặc đem phơi khô đều được.

– Đặc điểm của rễ mộc hương rất dễ mốc nên người dùng cần bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát, tránh bảo quản nơi có nhiệt độ cao vì khi nhiệt quá cao sẽ làm mất mùi thơm tự nhiên của nó.

Thành phần hóa học của rễ mộc hương

Công dụng điều trị bệnh hiệu quả của rễ mộc hương là nhờ có chứa nhiều thành phần hóa học quan trọng dưới đây: Saussurea lactone, Dihydrocostus lactone. Ngoài ra, trong rễ còn chứa chất Costunotide,  Aplotaxene, Dihydrocostunolide, có cả thành phần Costic acid…

Tác dụng của mộc hương

Công dụng của mộc hương

Tác dụng trị bệnh của mộc hương

Theo y học cổ truyền, tác dụng điều trị bệnh của mộc hương bao gồm:

+ Kiện tỳ tiêu tích, hành khí chí thống. Ngoài ra, vị thuốc này còn giúp đuổi phong tà, giảm thiểu nguy cơ phát hãn, làm ta ứ trệ, tả khí hỏa

+ Hỗ trợ cho đại tràng, chỉ tả lỵ, hòa hoàn hành khí

+ Lý khí, hành khí giảm đau, chỉ tả

Theo y học hiện đại, công dụng của vị thuốc này gồm:

+ Chống co thắt phế quản, giúp giãn cơ trơn, kháng Acetycholin và Histamine

+ Giảm nhu động của ruột, chống co thắt cơ ruột

+ Ức chế hoạt đọng của tụ cầu vàng, của liên cầu khuẩn

– Dược liệu này có thể sử dụng bằng nhiều cách khác nhau: mài với nước, sắc uống, tán bột uống, nhai nuốt tươi. Tùy từng loại bệnh, thể trạng của từng người bệnh mà liều dùng khác nhau.

Tính vị, quy kinh của mộc hương:

– Tính vị

+ Theo Bản Kinh: vị cay, tính ôn

+ Theo Trung dược học: vị chua, tính ấm, đắng

+ Theo Trung dược đại từ điển: vị cay, tính ôn, đắng

+ Theo Thang dịch bản thảo: vị cay đắng, tính nhiệt và không độc

+ Theo Đông dược học thiết yếu: vị cay, tính ôn, đắng

+ Theo Lâm sàng thường dụng trung dược thủ sách: vụ chát, tính ôn, đắng

– Quy kinh của mộc hương

+ Theo Bản thảo cầu chân: đi vào kinh can, tỳ

+ Theo Lôi công bào chế dược tính giải: vào kinh tâm, vào phế, tỳ, vị, can

+ Theo Đông dược học thiết yếu: vào kinh phế, vào tỳ, vào can

+ Theo Trung dược học: mộc hương vào kinh tỳ, vào đại trường và đởm

+ Theo Lâm sàng thường dụng trung dược thủ sách: vào kinh can, tỳ vị, đại trường.

Mộc hương chữa bệnh gì

Mộc hương là dược liệu quý được sử dụng rất nhiều trong đời sống và sức khỏe con người. Nó được bào chế thành nhiều bài thuốc khác nhau với tác dụng điều trị bệnh cực hiệu nghiệm, an toàn, lành tính, hiếm khi gây ra tác dụng phụ.

1. Chữa bệnh viêm loét dạ dày

– Bài thuốc:

  • Mộc hương: 15g
  • Thêm 15g rễ cây se: 15g
  • Rễ cây thục quỳ: 15g
  • Rễ cây cỏ tranh: 15g
  • Quả đại hồi: 10g
  • Hoa cúc camomlle: 10g
  • Hoa đồng quỳ: 10g
  • Quả tiểu hồi: 10g

– Cách dùng:

  • Tất cả vị thuốc sau khi được chuẩn bị đem phơi khô hoăc sấy khô rồi trộn đều với nhau, tán thành bột.
  • Mỗi ngày dùng 3 lần trước bữa ăn với nước sôi.
  • Mỗi lần dùng từ 1 đến 2 thìa cà phê.

2. Chữa bệnh vàng da, viêm gan

– Bài thuốc cần các vị sau:

  • Rễ mộc hương
  • Rễ bồ công anh
  • Cây ngải đắng
  • Lá cây cỏ ba lá
  • Hoa cúc kim tiền
  • Lưu ý, các vị thuốc sử dụng liều lượng bằng nhau

– Cách dùng:

  • Đem toàn bộ dược liệu sấy khô hoặc phơi khô, trộn đều, tán thành bột.
  • Mỗi ngày uống 3 lần vào thời điểm trước bữa ăn, liều lượng 1 thìa canh.

3. Chữa bệnh Hương liên hoàn

– Bài thuốc:

  • Thảo dược hoàng liên
  • Thảo dược thổ mộc hương
  • Liều lượng hai vị bằng nhau

– Cách dùng:

  • Nguyên liệu đã được chuẩn bị đem tán nhỏ thành bột mịn, vắt thành viên nhỏ như hạt tiêu.
  • Đều đặt mỗi ngày uống 3g, chia làm nhiều lần sử dụng trong ngày.
  • Kiên trì thực hiện đều đặn bệnh sẽ thuyên giảm nhanh chóng.

4. Chữa bệnh phế quản mãn tính

– Bài thuốc:

  • Cây ghi trắng: 100g
  • Rễ mộc hương: 100g
  • Lá tía tô: 50g
  • Long nha thảo: 50g
  • Hạt mùi: 50g
  • Gia thêm cỏ xạ hương

– Cách dùng:

  • Toàn bộ nguyên liệu đem phơi khô, rộng đều với nhau rồi nghiền thành bột mịn.
  • Mỗi ngày sắc từ 30g đến 40g bột thuốc, uống thành 3 lần vào thời điểm trước bữa ăn.
  • Thực hiện đều đặn trong nhiều ngày, bạn sẽ thấy rõ tác dụng điều trị bệnh của nó.

5. Chữa bệnh rối loạn tiêu hóa kéo dài

– Bài thuốc gồm:

  • Mộc hương: 6g
  • Thêm ý dị: 12g
  • Thảo dược hoài sơn: 12g
  • Dược liệu bạch truật: 12g
  • Phòng đảng sâm: 12g
  • Phụ tử chế: 8g
  • Chỉ thực: 6g
  • Vị thuốc can khương: 6g
  • Nhục quế: 4 đến 6g
  • Thương truật: 4 đến 6g
  • Xuyên tiêu: 4g đến 6g

– Cách dùng:

  • Dược liệu rửa sạch cho vào ấm cùng 500ml nước sắc lên dưới lửa nhỏ trong vòng 15 phút.
  • Liều dùng mỗi ngày sắc uống một thang

6. Chữa trị bệnh tiêu chảy ở trẻ

– Bài thuốc:

  • Vân mộc hương: 12g
  • Bạch truật: 12g
  • Chỉ thực: 12g
  • Mạch nha: 12g
  • Sơn trà12g
  • Trần bì12g
  • Hoàng liên: 12g
  • Thần khúc: 12g
  • La bạc tử: 8g
  • Liên kiều: 8g
  • Sa nhân: 8g

– Cách dùng:

  • Dược liệu phơi khô hoặc sấy khô đem tán nhỏ vắt thành viên.
  • Mỗi ngày dùng từ 4 đến 8g thuốc dựa vào thể trạng, tình trạng bệnh và độ tuổi của bé.
  • Bài thuốc này đã được áp dụng nhiều và phát huy công dụng tốt.

7. Hạn chế nguy cơ biến chứng xơ gan

– Bài thuốc gồm:

  • Rễ vân mộc hương: 6g
  • Ý dị: 12g
  • Hoài sơn: 12g
  • Xa tiền tử: 12g
  • Trạch tả: 12g
  • Bạch truật: 12g
  • Phụ tử chế: 12g
  • Kê nội kim: 4g
  • Nhục quế: 4g
  • Chỉ xác: 6g

– Cách dùng:

  • Tất cả vị thuốc đem rửa sạch bỏ vào ấm cùng 100ml nước sắc trên lửa nhỏ trong 20 phút.
  • Sau đó, chắt lấy nước uống hàng ngày, mỗi ngày có thể chia thành nhiều lần.
  • Uống kiên trì trong 1 tháng liên tục, hiệu quả trị bệnh sẽ thấy rõ.

8. Khắc phục tình trạng suy nhược cơ thể

– Bài thuốc:

  • Rễ vân mộc hương: 6g
  • Bạn hạ chế: 8g
  • Trần bì: 6g
  • Sa nhân: 6g

– Cách dùng:

  • Dược liệu đem phơi khô hoặc xấy khô rồi tán thành bột pha uống với nước hàng ngày.
  • Liều dùng 20g/ngày.
  • Cách khác, bạn có thể sắc các vị thuốc trên để uống. Liều dùng mỗi ngày 1 thang.

9. Chữa bệnh thiếu máu

– Bài thuốc:

  • Vân mộc hương dùng phần rễ: 6g
  • Đẳng sâm: 16g
  • Bạch truật: 15g
  • Hoàng kỳ: 12g
  • Long nhãn: 12g
  • Bạch thược: 12g
  • Thục địa: 12g
  • Đại táo: 12g
  • Kỳ tử :12g.
  • Phục linh: từ 6 đến 8g
  • Viễn chí: từ 6 đến 8g
  • Đương quy: 6 đến 8g
  • Táo nhân: từ 6 đến 8g.

– Cách dùng:

  • Dược liệu rửa sạch bỏ vào ấm sắc cùng 100ml nước trên lửa nhỏ.
  • Sắc đến khi nước trong ấm còn một nữa thì tắt bếp.
  • Mỗi ngày sắc dùng 1 thang, chia thành nhiều lần uống trước bữa ăn. Kiên trì thực hiện, hiện tượng thiếu máu sẽ được chữa trị.

10. Hỗ trợ điều trị bệnh viêm đại tràng mãn tính do amip

– Bài thuốc:

  • Rễ vân mộc hương: 8g
  • Thảo dược ý dị: 12g
  • Phòng đảng sâm: 12g
  • Bạch truật: 12g
  • Chỉ thực cần: 6g
  • Xuyên khung: 8g
  • Hoàng liên: 8g
  • Uất kim: 8g

 – Cách dùng:

  • Toàn bộ các vị thuốc trộn đều, rửa sạch bỏ vào ấm sắc chung cùng 500ml nước.
  • Thuốc sắc 10 phút trên ngọn lửa nhỏ sau đó tắt bếp.
  • Phần bã loại bỏ, lọc lấy phần nước uống đều trong ngày. Liều dùng mỗi ngày đúng 1 tháng.

11. Trị viêm nhiễm do bệnh cầu thận mãn tính gây nên

– Bài thuốc:

  • Vân mộc hương dùng phần rễ: 8g
  • Phục linh: 16g
  • Bạch truật: 12g
  • Mộc qua: 8g
  • Đại phúc bì: 6g
  • Thảo quả: 8g
  • Hậu phác: 8g.
  • Phụ tử chế: 8g
  • Cam thảo: 4g
  • Can khương: 4g

– Cách dùng:

  • Toàn bộ vị thuốc cho vào ấm sắc cùng 1 lít nước trên lửa nhỏ.
  • Đến khi nước trong ấm còn một nửa thì tắt bếp, lọc lấy nước, bỏ bã uống trước bữa ăn hàng ngày.
  • Liều dùng 1 thang/ngày

12. Giúp ổn định kinh nguyệt

– Bài thuốc:

  • Rễ mộc hương: 6g
  • Đẳng sâm dùng: 16g
  • Đương quy: 12g
  • Hoàng kỳ: 12g
  • Bạch truật: 12g
  • Đại táo: 12g
  • Long nhãn: 12g
  • Táo nhân: 8g
  • Viễn chí: 8g
  • Phục thần: 8g

– Cách dùng:

  • Toàn bộ nguyên liệu rửa sạch bỏ chung vào ấm sắc cùng 500ml nước trên lửa nhỏ trong vòng 15 phút.
  • Mỗi ngày sắc và uống 1 thang duy nhất.

13. Chữa bệnh viêm khớp, thấp tim

– Bài thuốc:

  • Rễ vân mộc hương: 6g
  • Bạch truật: 12g
  • Đảng sâm: 16g
  • Ý dị: 16g
  • Kim ngân: 16g
  • Thổ phục linh: 16g
  • Ngưu tất: 12g
  • Xuyên khung: 12g

– Cách dùng:

  • Tất cả dược liệu bỏ vào ấm, đổ 600ml vào sắc chung trên lửa nhỏ.
  • Đến khi nước còn phân nữa thì tắt bếp, lọc lấy nước uống hàng ngày.
  • Liều dùng 1 ngày 1 thang.
  • Uống kiên trì và đều đặn, bài thuốc này sẽ phát huy tối đa công dụng chữa bệnh.

14. Chữa bệnh viêm tụy cấp tính

– Bài thuốc:

  • Rễ vân mộc hương: 12g
  • Bạch thược: 20g
  • Đại hoàng: 20g
  • Diên hồ sắc: 12g
  • Hoàng cầm: 12g
  • Mang tiêu: 12g

– Cách dùng:

  • Tất cả dược liệu bỏ chung vào ấm sắc cùng 500ml nước trên bếp lửa nhỏ trong vòng 10 phút là tắt.
  • Mỗi ngày uống thành nhiều lần, liều dùng 1 thang duy nhất.

15. Chữa bệnh viêm cầu thận cấp tính

– Bài thuốc:

  • Rễ vân mộc hương: 10g
  • Thanh bì: 10g
  • Tân lang: 6g
  • Trần bì: 6g
  • Hắc sửu: 6g
  • Đại kích: 6g
  • Nguyên hoa: 6g
  • Cam toại: 6g

– Cách dùng:

  • Toàn bộ vị thuốc nói trên đem trộn đều, tán thành bột
  • Sử dụng hàng ngày với liều lượng từ 4g đến 6g.

Cách sử dụng mộc hương

Cách sử dụng mộc hương

Cách sử dụng mộc hương

Mộc hương là dược liệu quý có công dụng chữa nhiều loại bệnh. Sử dụng vị thuốc này như thế nào còn tùy thuộc vào từng loại bệnh, thể trạng người dùng. Các hình thức dùng thuốc cơ bản hiện nay gồm:

– Sắc thành nước uống

– Tán thành bột pha với nước uống hoặc vắt viên nhỏ uống hàng ngày

– Nhai nuốt, mài với nước để uống

– Đối với nhai nuốt hoặc mài nước hàm lượng dụng từ 0,5g đến 1g. Đối với sắc hoặc tán bột có thể dùng từ 3g đến 5g. Tốt nhất trước khi dùng bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa.

Tác dụng phụ của mộc hương

Dược liệu mộc hương khá lành tính, tuy nhiên để đảm bảo độ an toàn tuyệt đối bạn cần lưu ý:

– Người bị âm hư, chân khí yếu, huyết hư và táo, có nhiệt cũng tuyệt đối không dùng mộc hương. Những người khỏe mạnh lưu ý không dùng vị thuốc này dài ngày.

– Âm hư, tân dịch bất túc cũng không nên dùng bài thuốc này.

– Mộc hương có tác dụng điều trị bệnh dạ dày. Tuy nhiên, với trường hợp bệnh nhân mãn tính có các biểu hiện biến chứng bài thuốc này sẽ khó cải thiện.

Mộc hương bán ở đâu chất lượng tốt nhất

Thị trường thuốc đông y hiện nay khá đa dạng và phong phú. Tuy nhiên, thực trạng thảo dược kém chất lượng, tẩm ướp độc hại, nguồn gốc không rõ ràng ngày càng tràn lan. Điều này đã làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến hiệu quả trị bệnh và ảnh hưởng đến sức khỏe người bệnh.

Vì thế, lựa chọn địa chỉ cung ứng dược liệu chuẩn chất lượng, an toàn, được kiểm định rõ ràng là điều hết sức cần thiết. Vậy, mua mộc hương ở đâu an tâm? Caythuoc.org xứng đáng là điểm đến bạn có thể tin tưởng. Sản phẩm tại đây đảm bảo an toàn tuyệt đối, giá cả phải chăng, giao hàng nhanh chóng trên toàn quốc, giao dịch an toàn tuyệt đối.

Những bài thuốc trị bệnh từ vị thuốc mộc hương nói trên đã được áp dụng và kiểm chứng trong đời sống thực tiễn. Vì thế, thay vì dùng kháng sinh, bạn hãy tận dụng nó vào việc trị bệnh và bảo vệ sức khỏe cho chính mình. Lưu ý tham khảo ý kiến Bác sĩ chuyên khoa trước khi dùng nhé!