Ích trí nhân – Vị thuốc công hiệu trị đài dầm, tiểu đêm không thể thiếu

Ích trí nhân là một trong những vị thuốc quan trọng, được dùng phổ biến trong nhiều bài thuốc Đông y. Chủ trị của thảo dược này là các bệnh liên quan đến tiểu dắt, hiện tượng đi tiểu nhiều lần hoặc bị dị tinh…

Nó có thể phối hợp với nhiều vị thuốc khác để gia tăng hiệu quả điều trị nhiều loại bệnh khác nhau. Dưới đây là những thông tin hữu ích bạn nên tham khảo và ứng dụng.

Ích trí nhân là gì

Ích trí nhân là quả chín của cây ích trí được thu hái và sấy khô dùng làm dược liệu trong nhiều bài thuốc:

• Tên khoa học của nó là Alpinia Oxyphylla Miq
• Họ khoa học là Zingiberraceae
• Tên gọi khác của thảo dược ích trí nhân là: ích trí tử hay ích trí

Đặc điểm sinh học của loài cây này là chiều cao từ 1m đến 1,5m. Lá cây ích trí nhân giống hình mũi mác, chiều rộng của lá từ 3cm đến 6cm còn chiều dài lá từ 17cm đến 33cm.

Lá cây có màu xanh, hoa của nó có màu trắng điểm thêm các đốm màu tím khá bắt mắt, mọc lên thành từng chùm. Quả ích trí là bộ phận chủ yếu được sử dụng để làm thuốc, nó có hình bầu dục, nhọn ở 2 đầu, kích thước hạt dao động từ 1cm đến 1,3cm. Vỏ của hạt chuyển biến màu sắc tùy theo từng giai đoạn, có khi màu nâu đó, có khi màu nâu xám.

Điểm đặc biệt của quả ích trí là vỏ lồi lên, sần sùi với nhiều đường chỉ chạy dọc. Bên trong quả là phần thịt dưới dạng bột màu trắng và hạt. Quả có mùi thơm dễ chịu, vị của nó hơi cay và đắng.

Thảo dược Ích trí nhân mọc ở đâu

Thảo dược ích trí nhân mọc chủ yếu ở vùng thượng du hoặc trung du các tỉnh miền núi. Nó được tìm thấy nhiều ở một số tỉnh của Trung Quốc như: Quảng Đông, Quảng Tây và đảo Hải Nam.

Ích trí nhân đã trồng ở Việt Nam chưa. Hiện tại chưa có thông tin về việc trồng loại cây này trên đất nước ta. Vì thế, nguyên liệu làm thuốc chủ yếu được nhập từ Trung Quốc về.

Thu hái & chế biến ích trí nhân

Bộ phận sử dụng làm thuốc chủ yếu của thảo dược này là hạt và quả ích trí nhân. Người ta thường thu hoạch nó vào thời điểm quả đã chuyển biến sang màu vàng xanh, tức thời điểm tháng 7 và tháng 8 hàng năm.

Quả sau khi thu hoặc sẽ tiến hành sơ chế bằng cách:

– Đập và loại bỏ phần vỏ bên ngoài, bỏ hạt ích trí nhân vào nồi cát đã đốt lửa nóng cho đến khi hạt phồng lên và chuyển sang màu vàng.

Hạt sau khi đã nướng vàng trong nồi cát thì lấy ra rửa sạch. Tiếp đến dùng nước muối ngâm hạt ích trí nhân theo tỉ lệ 50kg hạt thì dùng 1,4kg muối. Cuối cùng, sao qua hạt rồi bỏ vào bọc kín, bảo quản cẩn thận nơi khô ráo, thoáng mát để sử dụng lâu dài. Lưu ý, không nên sao kỹ quá mức vì nó có thể làm giảm lượng tinh dầu chứa trong hạt.

– Không cần sơ chế, ích trí nhân dùng sống vẫn rất hiệu quả. Bạn chỉ cần gọt bỏ lớp vỏ ngoài, rửa sạch tạp chất rồi giã nát hạt là sử dụng được. Tuy nhiên, cách này không thể bảo quản lâu dài.

Hoạt chất chứa trong vị thuốc ích trí nhân

Sở dĩ ích trí nhân có công dụng chữa trị nhiều loài bệnh vì chứa nhiều thành phần hóa học quan trọng như: Saponin hàm lượng 1,7%, tinh dầu hàm lượng 0,7%.

Đặc biệt, trong vị thuốc này chứa C10H24 và C10H16 rất quan trọng và cần thiết đối với việc điều trị nhiều loại bệnh.

Tính vị của thảo dược ích trí nhân

Theo cuốn Khai bảo bản thảo thì dược liệu này có vị cay nhưng không hề độc. Còn theo Trung dược đại từ điển thì ích trí nhân có vị cay và tính ôn. Riêng cuốn sách Bản thảo tiện độc khẳng định thảo dược này có vị đắng thêm tính nhiệt và vị cay.

Tác dụng của vị thuốc ích trí nhân

Theo y học hiện đại:

Vị thuốc ích trí nhân này có khả năng hạn chế muscarinic nên có tính năng giảm co thắt đối với cơ bàng quang, chống viêm nhiễm hiệu quả. Đối với những bệnh nhân có hiện tượng không thể tự chủ lúc tiểu tiện hoặc suy yếu bàng quang thì sử dụng ích chí nhân sẽ giúp phục hồi một cách hiệu quả.

Theo y học cổ truyền:

Ích trí nhân có công dụng cố tinh, dùng vào giúp ấm thận, có khả năng chỉ tả hiệu quả. Nếu sử dụng nó để súc niệu hay xầm chảy nước bọt cũng rất tốt. Vì thế, thảo dược này được dùng cho trường hợp bị tiêu chảy do tỳ hàn hoặc đau bụng.

Nếu có hiện tượng nôn mửa thường xuyên, bụng đầy hơi khó chịu dùng ích trí nhân sẽ thấy rõ hiệu quả. Với những ai đi tiểu đục, có hiện tượng đái dầm hoặc đái nhiều về ban đêm không nên bỏ qua vị thuốc này. Người bị di tinh hay miệng thường xuyên ra nhiều bọt dãi cũng thế.

Vị thuốc Ích trí nhân chữa bệnh gì

1. Chữa tiêu chảy, đau bụng và đau nhức chân tay vì lạnh

Bài thuốc:

• Ích trí nhân: 4g
• Xuyên ô: 0,5g,
• Can khương: 0,5g
• Thanh bì: 3g
• Sinh khương: 1g
• Đại táo: 2g

Cách dùng:

• Toàn bộ nguyên liệu đem sao khô lên sau đó tán nhỏ thành bột thật mịn
• Liều dùng mỗi ngày 10g bột hòa với nước
• Bạn có thể thêm một ít đường để dễ uống hơn.

2. Chữa sa tử cung ở phụ nữ, trị bệnh bạch đới

Bài thuốc: vị thuốc ích trí nhân lượng vừa phải

Cách dùng:

• Ích trí nhân đem sao lên nghiền nhỏ thành bột rồi uống với nước sôi hàng ngày
• Mỗi ngày 3g
• Bạn cũng có thể bỏ bột thuốc vào ăn chung với cháo. Kiên trì thực hiện bệnh sẽ thuyên giảm nhanh chóng.

3. Chữa bệnh tiểu đêm, đái dầm

Bài Thuốc: ích trí nhân: 20 hạt

Cách dùng:

• Sắc uống cùng 200ml nước, gia thêm một chút muối rồi uống trước khi đi ngủ.
• Sử dụng đều đặn mỗi ngày cho đến khi bệnh khỏi hẳn.

4. Chữa bệnh nước tiểu đục hoặc bạch trọc

Bài thuốc:

• Thảo dược ích trí nhân đã ngâm muối
• Hậu phác đã tẩm với nước gừng tươi giã nhỏ

Cách dùng:

• Đem toàn bộ nguyên liệu đó sao lên sau đó sắc trên bếp lửa nhỏ
• Lưu ý khi sắc phải sắc thêm 3 lát gừng cùng 1 quả đại táo
• Uống đều đặn mỗi ngày cho đến khi bệnh khởi hẳn.

5. Chữa dị niệu ở người lớn tuổi

Bài thuốc:

• Ích trí nhân:15g
• Tang phiêu tiêu: 15g
• Bạch truật: 15g
• Thăng ma: 15g
• Phúc bồn tử với lượng vừa phải

Cách dùng:

• Toàn bộ đem rửa sạch, trộn đều và sắc lên
• Lọc lấy nước uống 2 lần/ngày
• Kiên trì sử dụng bệnh sẽ cải thiện rõ rệt.

6. Giúp hơi thở thơm tho

Nếu bạn gặp rắc rối vì hơi thở có mùi, bạn thấy mất tự tin khi giao tiếp, hãy sử dụng mẹo sau:

Bài thuốc:

• Ích trí tử: 40g
• Cam thảo: 8g

Cách dùng:

• Thảo dược đem nghiên nát sau đó đổ nguyên liệu đã được nghiền vào lọ và đậy kín
• Hàng ngày lấy một ít bột ra liếm. Cứ như thế, qua nhiều lần, hơi thở sẽ không còn mùi hôi khó chịu.

7. Trị bệnh chảy nước rãi nhiều

Bài thuốc:

• Ích trí nhân: 12g
• Đảng sâm: 12g
• Bán hạ: 12g
• Xa tiền tử: 12g
• Quất bì: 12g
• Phục linh: 16g

Cách dùng: nguyên liệu rửa sạch sắc nước uống đều đặn hàng ngày.

8. Chữa trướng bụng hoặc tiêu chảy không ngừng

Bài thuốc dùng 80g thảo dược ích trí nhân sắc lên thật đặc uống dần thay nước mỗi ngày. Uống đều đặn cho đến khi hiện tượng nói trên chấm dứt hoàn toàn.

9. Chữa bệnh đi tiểu ra máu

Bài thuốc:

• Ích trí nhân: 80g
• Cam thảo: 320g
• Viễn chí: 320g

Cách dùng:

• Toàn bộ nguyên liệu trọn đều nghiền nhỏ thành bột nhuyễn. Sau đó, lấy bột hòa với rượu vắt thành viên nhỏ tương đương với hạt ngô.
• Mỗi ngày sử dụng 50 viên cùng nước gừng đã sắc
• Lưu ý uống khi đói để các vị thuốc phát huy tối đa công dụng.

10. Chữa băng huyết ở phụ nữ

Công dụng tuyệt vời nữa của vị thuốc ích trí nhân là chữa bệnh băng huyết ở phụ nữ. Cách làm rất đơn giản, dùng ích trí nhân sao lên lên sau đó tán nhỏ thành bột.

Mỗi ngày uống 8g thuốc cùng với nước cơm. Gia thêm một chút muối thì hiệu quả mới cao.

11. Cải thiện tình trạng có thai nhưng ra huyết

Bài thuốc:

• Ích trí nhân: 20g
• Sa nhân: 40g

Cách dùng:

• Trộn đều hai vị thuốc nói trên rồi nghiền nhỏ thành bột
• Mỗi ngày uống 2 lần, trung bình mỗi lần 12g
• Nhớ uống cùng nước sôi vào lúc còn đói bụng.

Cách dùng và liều dụng ích trí nhân

Ích trí nhân là thảo dược quý có nhiều công dụng tuyệt vời. Để phát huy tối đa hiệu quả bạn cần sử dụng đúng cách, đúng liều lượng. Với ích trí nhân cách dùng phổ biến là tán thành bột dùng với nước sôi hoặc với cháo. Một số bài thuốc thì sắc thành nước uống hàng ngày.

Liều dùng bao nhiêu còn tùy thuộc vào từng loại bệnh, mức độ nghiêm trọng của bệnh, sức khỏe, độ tuổi người dùng. Tuy nhiên, bác sĩ khuyến cáo trong mọi trường hợp, tối thiểu dùng 4g, tối đa 12g.

Tác dụng phụ của vị thuốc ích trí nhân

Thảo dược ích trí nhân không nên dùng cho dùng cho người bị âm hư, người bị thủy, bị táo nhiệt. Các trường hợp khác như: huyết táo có hỏa hoặc băng huyết vì nhiệt cũng không nên sử dụng vị thuốc này.

Mua vị thuốc ích trí nhân ở đâu chất lượng

Ích trí nhân chủ yếu phải nhập từ nước ngoài về, nhiều nhất là ở Trung Quốc. Làm sao để mua được thảo dược tốt, đảm bảo chất lượng, không bị mốc, không bị sao tẩm chì độc hại là vấn đề mà mọi người bệnh đều quan tâm.

Thực tế trên thị trường hiện nay có rất nhiều cửa hàng kinh doanh thảo dược quý không đảm bảo chất lượng, pha trộn lung tung, bảo quản không đúng cách nên dược tính không còn nguyên vẹn. Vì thế, công dụng chữa bệnh cũng giảm đi rất nhiều…

Để an tâm, hãy liên hệ với caythuoc.org bạn sẽ được cung cấp nguồn thảo dược tốt nhất. Cam kết nguyên liệu nguồn gốc rõ ràng, an toàn tuyệt đối với sức khỏe. Dịch vụ tư vấn, hỗ trợ khách hàng chuyên nghiệp, tận tình 24/7.

Thảo dược Ích trí nhân là vị thuốc quý, an toàn, lành tính. Các bài thuốc sử dụng thảo dược này đã được áp dụng và phát huy tốt hiệu quả đối với người bệnh. Hy vọng những chia sẻ nói trên của chúng tôi sẽ giúp ích đối với bạn. Lưu ý tham khảo ý kiến Bác sĩ trước khi áp dụng bất cứ bài thuốc nào.