Cây Long não có công dụng chữa đau bụng lạnh dạ, kém tiêu; phong thấp, nhức xương; đau bụng thổ tả nguy cấp hôn mê; ngứa gãi cục bộ; sâu răng; cảm gió lạnh mưa ẩm, sốt gai rét nhức đầu; trúng gió mê man bất tỉnh, chân tay lạnh giá...

Ngày nay, người ta chủ yếu biết tới Long não như loại cây che mát ở công viên, đô thị… Thế nhưng, trong y học cổ truyền, nó đã được ứng dụng từ xa xưa.

Trong bài viết này, Cây Thuốc Dân Gian sẽ cùng bạn đọc tìm hiểu cụ thể về đặc điểm, thành phần và cách sử dụng cụ thể cây Long não trong từng trường hợp cụ thể.

Long não là cây gì?

  • Long não còn có tên gọi khác là: Dã hương, Thượng Long não, Kim cước não, Băng phiến não, Mai hoa não, Phiến não, Long não hương, Mai hoa băng phiến, Não tử, Triều não,….
  • Tên khoa học là: Cinnamomum camphora N. et E.,
  • Thuộc họ: Long não (Lauraceae).

Là một cây thuốc quý, dạng cây thân gỗ, cao 15-30m, vỏ thân cây dày nứt nẻ. Tán lá rộng xanh quanh năm, vỏ thân cây dày nứt nẻ, lá mọc so le.

Lá long não

Lá đơn nguyên, hình mũi mác, mặt trên màu xanh đậm, mặt dưới màu nhạt hơn, có cuống lá, không có lá kèm. Gân lá lông chim, ở gốc của gân giữa với 2 gân phụ lớn nhất có 2 tuyến nhỏ.

Hoa long não

Hoa mọc thành cụm có hình sim 2 ngã ở ngọn cành. Hoa nhỏ, màu vàng lục, lưỡng tính, đế hoa lõm, mang bao hoa và bộ nhụy xếp thành vòng 3 bộ phận một. Bao hoa gồm 3 lá đài và 3 cánh hoa. Bộ nhụy gồm 3 vòng nhụy hữu thụ và 1-2 vòng nhụy lép có tuyến.

Quả long não

Quả mọng khi chín có màu đen, mọc thành chùm với đường kính khoảng 1cm.

Phân bố và thu hái Long não

Cây Long não có nguồn gốc ở khu vực Đông Á, bao gồm Đài Loan, Nhật Bản, Trung Quốc,…

Ở nước ta, mọc hoang ở khu vực vùng núi phía Bắc như Lạng Sơn, cây cũng được trồng làm cây cảnh và bóng mát, thậm chí có nơi trồng thành rừng.

Rễ cây, vỏ cây được thu hoạch quanh năm, rửa sạch, phơi khô trong bóng râm để dùng dần. Quả thường hái vào cuối thu đầu đông.

Bột long não hay long não đặc được bào chế từ gỗ (thành phần chính), rễ, lá cây long não bằng phương pháp chưng cất. Bột long não có màu trắng, mùi thơm mạnh, vị cay nóng, có thể được nén thành khối vuông hoặc tròn.

Long não và tinh dầu sẽ được bào chế bằng cách dùng chẻ nhỏ thân, cành, rễ và lá cây long não rồi đem cất với nước.

Thành phần của cây long não

Trong gỗ có khoảng 0,5 long não đặc, 2% tinh dầu long não. Tinh dầu long não cất phân đoạn sẽ được tinh dầu long não trắng, tinh dầu long não đỏ (chứa safrola, carvacrola), tinh dầu long não xanh (chứa cadinen, camhoren, azulen).

Tác dụng của cây long não

Rễ, thân và lá chứa tinh dầu gồm các thành phần: d-Camphor, a-Pinen, Safrola, campherenol, Cineol, Caryophyllen, Terpineol, Phellandedrene, Azullen, Cadinen, d-Limone.

Ngoài ra còn chứa tinh thể long não, tùy theo tuổi cây mà hàm lượng và tinh dầu long não cũng thay đổi, càng lâu năm hàm lượng càng cao.

Theo đông y, cây long não có vị cay, thơm, tính hơi ấm có tác dụng thông kinh lạc, long đờm, chống đầy hơi, làm ra mồ hôi và chữa lỵ. Dầu từ gỗ có tác dụng tiêu viêm, giải độc.

Tác dụng của cây long não

1. Trị cảm gió lạnh mưa ẩm, sốt gai rét nhức đầu; trúng gió mê man bất tỉnh, chân tay lạnh giá

Lấy 0,05-0,2g tinh dầu Long não uống, đồng thời lấy thêm để xoa mũi, ngực, dọc sống lưng và lòng bàn chân.

Nếu cảm sốt thường thì dùng 40g lá sắc nước để xông và uống.

(Thuốc đặc trị gia truyền – Lương y Nguyễn Kiều)

2. Trị đau bụng lạnh dạ, kém tiêu hoặc phong thấp, nhức xương

Lấy 12-20g quả hoặc 40g rễ sắc uống.

(Thuốc đặc trị gia truyền – Lương y Nguyễn Kiều)

3. Trị đau bụng thổ tả nguy cấp hôn mê

Lấy 0,1g bột uống với sữa, liều lượng cao nhất mỗi ngày có thể dùng tới 1-2g.

(Thuốc đặc trị gia truyền – Lương y Nguyễn Kiều)

4. Trị ngứa gãi cục bộ hoặc sâu răng

Bài thuốc:

  • Bột Long não;
  • Chu sa (hoặc Hùng hoằng);
  • Lượng bằng nhau.

Cách dùng:

  • Xát vào chỗ ngứa hoặc châm xỉa vào chỗ răng đau.

(Thuốc đặc trị gia truyền – Lương y Nguyễn Kiều)

Cây long não chữa bệnh gì

Lưu ý khi dùng cây long não

  • Những người có thấp nhiệt và không phải là chân hàn thì không dùng long não.
  • Phụ nữ mang thai và có khi hư thì cũng không được dùng loại này.

Trên đây là toàn bộ thông tin về cây Long não và những ứng dụng trong y học. Trước khi áp dụng theo, bạn đọc lưu ý cần tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc người có chuyên môn.