Ba kích Hà Giang ngày càng được nhiều người dùng săn lùng. Với những ca ngợi về hiệu quả tuyệt vời dành cho sức khỏe.
Tuy nhiên, làm thế nào để sử dụng hưởng trọn lợi ích từ dược liệu. Lại là điều không phải bất cứ ai cũng biết.
Thông qua sự tham khảo thông tin hữu ích dưới đây. Bạn chắc chắn nắm bắt cho mình lưu ý quan trọng. Áp dụng thành công ba kích Hà Giang trong chăm sóc, bảo vệ cơ thể tốt nhất.
Mục Lục
Tìm hiểu về ba kích Hà Giang
Ba kích có tên khoa học Morinda officinalis How. Thường được dân gian gọi bằng nhiều tên khác nhau. Chẳng hạn như ba kích thiên, dây ruột gà, diệp liễu thảo, cây nhàu thuốc, dây đan điền âm vũ…
Ba kích Hà Giang là loại dược liệu được săn đón
Cây ba kích Hà Giang là tên gọi dùng để chỉ dược liệu chuyên mọc tại rừng tự nhiên nơi địa đầu tổ quốc. Trong đó, đặc trưng địa hình đất đai khô cằn, khí hậu khắc nghiệt nên có sự khác biệt so với ba kích những vùng khác.
1, Về đặc điểm hình thái
Loại cây ba kích có thân mảnh khảnh, thuộc họ dây leo. Lá cây hình mác thuôn nhọn, chúng mọc đối nhau. Xuất hiện lông ở phần mé và gân phiến lá.
Nhận biết đặc điểm cây ba kích Hà Giang
Hoa ba kích lúc mới nở màu trắng, sau chuyển sang vàng, tập trung nơi đầu cành. Quả ba kích kết thành hình cầu, khi non màu xanh, chín có màu đỏ cam.
Rễ củ của cây ba kích Hà Giang dạng xoắn, dài giống như ruột gà. Chia thắt nhiều đoạn ngắn, kích thước củ không đồng đều. Đây là bộ phận hội tụ mọi dược chất quan trọng nên được sử dụng để làm thuốc.
Củ ba kích Hà Giang chứa đựng nhiều dược chất quan trọng
2, Về thành phần hóa học
Giá trị của ba kích Hà Giang khiến nhiều người săn lùng nằm ở khả năng chứa đựng nhiều thành phần hóa học.
Bao gồm nhiều chất vô cơ (Na, K, Mg, Cu, Fe, Zn…), axit hữu cơ, đường, vitamin, tinh dầu, tinh bột, Iridoid Glucoside… tốt cho cơ thể.
Ngoài ra phải kể đến hoạt chất anthraglucozit chức năng cải thiện sinh lý phái mạnh. Hay anthraquinon hỗ trợ giải nhiệt, thanh lọc gan, cường gân cốt, bổ thận tráng dương, ổn định huyết áp, giảm đau…
3, Phân loại ba kích Hà Giang
Ba kích tự nhiên ở Hà Giang bao gồm 2 loại chính là ba kích tím và trắng. Giữa chúng dường như không có quá nhiều sự khác biệt về thành phần, công dụng.
Tuy nhiên, người ta lại yêu thích tìm kiếm ba kích tím hơn cả. Bởi loại đó cho ra màu sắc bắt mắt khi chế biến. Đồng thời, đảm bảo mùi vị thơm ngon.
Củ ba kích tím có màu vỏ vàng sậm. Bên trong chất thịt hơi ngả màu tím. Đưa vào sắc thuốc hoặc ngâm rượu, phai màu tím rõ rệt, vô cùng thu hút.
Củ ba kích trắng màu vàng nhạt ở vỏ, tách thịt thấy màu trắng trong. Khi sử dụng vẫn chuyển màu sắc nhưng rất nhạt.
Củ ba kích tím được ưa chuộng hơn ba kích trắng
4, Thu hoạch và sơ chế
Thông thường, thời điểm cuối năm người dân Hà Giang sẽ lên rừng để thu hoạch ba kích. Bằng cách đào cẩn thận xung quanh, lấy trọn bộ rễ củ.
Sau khi đem về, ba kích sẽ được sơ chế bỏ lõi sạch sẽ. Lõi tâm dược liệu hoàn toàn không có dược chất, mang vị chát. Nếu để lõi ba kích trong chế biến bài thuốc sẽ ảnh hưởng đến màu sắc, tính vị.
Một số nghiên cứu khoa học còn tìm thấy lõi ba kích chứa chất rubiadin và carbohydrates. Tác động xấu đến hệ tim mạch, dễ đưa người dùng vào tình trạng nguy hiểm.
Những lý do kể trên, dù người dùng sử dụng ba kích dạng tươi hay khô. Cũng đều đòi hỏi nắm bắt cách thức tách bỏ tâm lõi sao cho hiệu quả.
Rút lõi ba kích bằng tay: Bạn lấy dao nhỏ chẻ dọc rễ củ dược liệu thành 2 phần. Tiếp theo, dùng sức tay kéo 2 phần lõi đó theo 2 phía sẽ loại bỏ được tâm lõi.
Đập dập để rút lõi ba kích: Tính chất của ba kích rừng Hà Giang khá cứng và dai. Vì thế, bạn có thể đập dập rồi rút lõi giúp tiết kiệm công sức, thời gian.
Rút lõi ba kích theo phương pháp công nghiệp: Tại các cơ sở chế biến dược liệu, người ta thường hấp hơi cho số lượng ba kích lớn. Khi chúng được làm nóng lên, quá trình bỏ lõi diễn ra một cách nhanh gọn, sạch sẽ.
Ba kích được sơ chế bỏ lõi sạch sẽ trước khi chế biến làm thuốc
Công dụng của ba kích Hà Giang
Theo Y học cổ truyền, ba kích có vị cay, tính ôn, giúp bổ thận, tráng dương. Đồng thời, cải thiện tình trạng nội tiết tố nữ không đều ở nữ giới…
Đến Y học hiện đại, các nghiên cứu chỉ ra rằng, ba kích Hà Giang quy tụ nguồn dưỡng chất tốt cho sức khỏe.
Ngoài khả năng tăng cường độ dẻo dai, gia tăng sinh lực cho các đấng mày râu. Còn góp phần nâng cao đề kháng, bổ sung cho cơ thể lượng khoáng chất thiếu hụt.
Hỗ trợ thải độc tố, tốt cho tiêu hóa, lợi tiểu, cường kiện gân cốt, ổn định huyết áp, kháng viêm, giảm cholesterol trong máu…
Hướng dẫn các cách chế biến ba kích Hà Giang
Từ những lợi ích tuyệt vời của ba kích vùng Hà Giang. Nhiều người đã tin tưởng áp dụng tùy vào tình trạng cơ thể cụ thể. Theo đó, bạn đừng quên tham khảo một số gợi ý về cách chế biến dược liệu để thu trọn hiệu quả.
1, Ngâm rượu ba kích
Trong số những bài thuốc của ba kích, ngâm rượu được ưa chuộng hơn cả. Bởi công dụng bất ngờ và cách thức thực hiện đơn giản.
Trước tiên, bạn hãy lựa chọn cho mình loại ba kích đúng chuẩn Hà Giang. Yếu tố tiên quyết này có tác động trực tiếp đến chất lượng rượu ngâm. Cũng như bảo đảm an toàn người dùng.
Tuyệt đối không ham giá rẻ, chỉ tin tưởng vào địa chỉ kinh doanh dược liệu tin cậy. Để tiết kiệm thời gian, công sức, bạn có thể mua loại ba kích đã được bỏ lõi (tươi hay khô đều được).
Tuy nhiên, bạn hãy nhận biết đặc điểm hình dạng củ ba kích. Nếu củ tròn, kích thước to, nhẵn, đã được bỏ lõi mà không bị vỡ vụn thịt. Thì đó không phải là quyết định đúng đắn.
Thông thường, ba kích Hà Giang mọc rừng tự nhiên, phát triển ở đất đai cằn cỗi, khí hậu khắc nghiệt. Khiến cho rễ củ kích thước nhỏ, bề ngoài sần sùi, chất thịt cứng, tâm lõi dai. Quá trình sơ chế dễ làm thịt bị vỡ vụn.
Tiếp theo, loại rượu ngâm ba kích ngon nhất phải kể đến rượu trắng (nếp cái hoa vàng), nồng độ khoảng 40-45 độ.
Đối với bình ngâm, không dùng bình nhựa vì dễ xảy ra phản ứng hóa học không tốt cho sức khỏe. Một chiếc bình thủy tinh hay chum sành sẽ có chức năng bảo quản rượu ba kích tốt nhất.
Rượu ba kích là cách thức phổ biến và dễ thực hiện nhất
Sau khi chuẩn bị xong nguyên liệu, dựa vào nhu cầu. Bạn tiến hành ngâm rượu ba kích tươi/khô độc vị hay kết hợp thêm một số loại dược liệu khác.
Ngâm rượu ba kích độc vị:
Bạn chuẩn bị 1kg ba kích trắng, tương ứng 3-4 lít rượu. Hoặc 1kg ba kích khô (sao thơm) với 8-9 lít rượu.
Sau đó, cho vào ngâm trong bình/chum sạch, đậy kín nắp, bảo quản nơi thoáng đãng. Chờ qua 20 ngày, bạn mở nắp ra để khuấy đều. Hành động giúp cho ba kích tiết trọn dưỡng chất, màu sắc ra rượu rồi tiếp tục bảo quản.
Ngâm rượu ba kích trắng kết hợp nhiều vị:
Công thức 1: Với ba kích tươi 1kg, bạch tật lê khô 1kg, dâm dương hoắc khô 0.5kg. Liều lượng 100g cho mỗi vị đương quy, cam thảo, đỗ trọng, sa sâm, đại táo, câu kỷ tử. Bạn đem tất cả ngâm trong 7 lít rượu trắng.
Công thức 2: Tiến hành ngâm 5 lít rượu trắng cùng ba kích tươi 1kg, nhục thung dung 500g và mỗi thứ 300g gồm thỏ ty tử, dâm dương hoắc.
Công thức 3: Bạn dùng ba kích, cam cúc hoa mỗi thứ 60g; câu kỷ tử và thục tiêu, lượng 30g/vị, thục địa 46g, phụ tử 20g. Tất cả tán thành bột mịn rồi ngâm với 3 lít rượu trắng.
2, Sắc thuốc hoặc làm hoàn
Người dùng ba kích Hà Giang có thể tham khảo ý kiến từ những chuyên gia Đông y giàu kinh nghiệm. Để nhận sự tư vấn về cách sắc thuốc, làm hoàn từ sự kết hợp giữa ba kích và các dược liệu khác theo nhu cầu riêng biệt.
3, Nấu thành món ăn
Muốn thay đổi cách sử dụng, để không đặt nặng vấn đề làm thuốc. Bạn hãy áp dụng ngay bí quyết nấu ba kích thành món ăn độc đáo mà vẫn giữ trọn hiệu quả.
Ba kích nấu thịt trai:
Các nguyên liệu cần dùng bao gồm ba kích 30g, thịt trai sống 300g. Bạn rửa sạch, thái miếng nhỏ, cho vào nồi, thêm gừng tươi, gia vị và nước. Hầm trên lửa nhỏ khoảng 3 giờ đồng hồ chín nhừ.
Ba kích nấu đuôi lợn, đậu đen:
Bạn mua về một chiếc đuôi lợn, cỡ chừng 50g. Sử dụng thêm ba kích, thung dung, đỗ trọng, tục đoạn, liều lượng bằng nhau (20g), đậu đen 30g. Hầm chung tất cả với gia vị bằng lửa nhỏ đến khi nhừ, nêm nếm vừa miệng ăn.
Lưu ý về cách thức sử dụng ba kích Hà Giang đúng chuẩn
Những lợi ích mà ba kích Hà Giang đem đến cho người dùng vô cùng tuyệt vời. Dù vậy, dược liệu sẽ chỉ phát huy tối đa tác dụng nếu bạn sử dụng đúng đắn.
Cần sử dụng ba kích đúng chủng loại, đối tượng và liều lượng phù hợp
1, Đối tượng không phù hợp dùng ba kích
Một số trường hợp được khuyến khích không nên dùng ba kích để tránh hậu quả đáng tiếc bao gồm:
Người dưới 30 tuổi, đường tiêu hóa kém, phụ nữ mang thai.
Người âm hư hỏa vượng, có tiền sử mắc bệnh về mắt, liên quan đến tim mạch.
Người bị xơ gan, người già tinh thần thiếu minh mẫn, người huyết áp thấp.
2, Thời gian ngâm rượu ba kích
Rượu ba kích sẽ cho chất lượng hoàn hảo khi được ngâm trong khoảng thời gian thích hợp. Vừa giúp nguồn dược chất tiết trọn, lại cho hương vị thơm ngon, màu sắc bắt mắt.
Tùy theo thời tiết mà màu rượu bắt đầu chuyển sau khoảng 20-30 ngày. Bên cạnh đó, màu sắc rượu ba kích còn phụ thuộc vào loại ba kích tím, trắng hoặc tươi, khô.
Nhiều người dùng ghi nhận, rượu ba kích để qua 3-6 tháng là tốt nhất. Muốn có được cảm nhận mới mẻ hơn, bạn có thể hạ thổ (chôn bình rượu dưới đất).
3, Sử dụng ấm sứ/nồi đất khi sắc thuốc ba kích
Đây là một trong những lưu ý quan trọng mà bạn cần phải ghi nhớ. Việc sắc thuốc bằng nồi đất hay ấm sứ sẽ tránh xảy ra các phản ứng so với nồi kim loại.
Cây Thuốc Dân Gian hy vọng tham khảo từ bài viết trên đây, bạn đã biết được thông tin chi tiết về ba kích Hà Giang. Chúc bạn có sự lựa chọn và trải nghiệm dược liệu hiệu quả, an toàn đối với sức khỏe!
